Kreatywność to patyk, strumyk, latanie i patyk pływający w chmurach.
To dziwne zdanie jest moją definicją kreatywności. Pewnie nie widzisz w nim jeszcze sensu, ale za chwilę to się zmieni.
Jakie problemy rozwiązuje kreatywne myślenie?
Zobacz, że otacza cię świat gotowych rozwiązań. Nie musisz się wysilać, żeby zjeść pizzę, porozmawiać z mamą, która mieszka 290 km od ciebie, czy wylecieć do Barcelony. To nie zmienia faktu, że na co dzień stawiane są przed Tobą wyzwania, które wymagają twórczego podejścia. Zadajesz sobie pytania: jak pogodzić się z żoną? Jak zdobyć gotówkę na nowy samochód? Jak wytłumaczyć dziecku co jest dobre a co złe? Odpowiedź nie jest jednoznaczna, a kreatywne rozwiązanie może ci tu bardzo pomóc.
Istnieją badania, które mówią, że aby wprowadzić na rynek komercyjny produkt lub usługę, trzeba wygenerować nawet do 3000 pomysłów.
Jest to szczególnie uzasadnione w dzisiejszych czasach, kiedy co rusz wyrasta nowa firma, a znalezienie niszy jest ultra trudne. Czasem trzeba więc kreatywnie wykorzystać kapitał (nie mam tu na myśli jedynie finansów) którym się już dysponuje. Masz go w swojej głowie. To wyobraźnia.
W zawodzie prawnika, lekarza czy mechanika samochodowego wręcz niezbędna jest kreatywność. Wszędzie tam gdzie jest jakiś problem do rozwiązania, osoba kreatywna będzie miała dużą przewagę.
Lekarz, który stawia diagnozę także powinien myśleć twórczo, aby znaleźć właściwe rozwiązanie. Przychodzi mi do głowy postać dr House’a. W serialu, lekarze stawiają niewłaściwą diagnozę, pomimo że symptomy niemal jednoznacznie na nią wskazują. Podejrzewają marskość wątroby spowodowaną nadużywaniem alkoholu. Wcześniej stwierdzono u pacjentki schizofrenię. Wtedy dr House, stosując niekonwencjonalne metody odnajduje właściwe rozwiązanie.
Okazuje się, że objawy psychotyczne (takie jak w schizofrenii) i uszkodzenie wątroby występuje jednocześnie w rzadkiej chorobie, zwanej chorobą Wilsona. Okazuje się, że w organizmie pacjentki nieprawidłowo gromadzi się miedź. Po właściwej diagnozie i leczeniu pacjentka wraca do zdrowia, a objawy psychotyczne znikają.
W serialu są przedstawione różne etapy i sposoby myślenia kreatywnego. Obejrzyj na przykład szósty odcinek pierwszej serii – The Socratic Method.
Kreatywność może zwiększyć jakość Twojego życia, bo daje bezpośrednie rezultaty. Podstawowa definicja kreatywności zakłada, że efektem procesu twórczego jest produkt: Kreatywność jest zdolnością człowieka do tworzenia wytworów nowych i wartościowych. Kreatywność nie jest więc sztuką dla sztuki, ale umiejętnością, którą wykorzystuje się do rozwiązywania problemów, generowania wartości dodanej.
Czy kreatywność jest dla ciebie?
Ludzie często mylnie zakładają, że kreatywnym trzeba się urodzić. Przeważnie nie wiedzą kiedy myślą kreatywnie. Twórcze myślenie nie jest jedynie domeną wynalazców, artystów czy pracowników agencji reklamowych. Każdy ma w sobie twórczy potencjał, ale często uważamy, że kreatywność nie jest dla nas. Wydaje mi się, że dzieje się tak dlatego, że kreatywne działanie wiąże się z opuszczaniem strefy komfortu. Z pracą nad sobą. A to jest niewygodne. Przecież lubimy gdy jest nam ciepło, miękko i smacznie.
Dodatkowo osoby kreatywne często kojarzone są dziwnymi przyzwyczajeniami lub nieustannym dążeniem do zmian a to budzi u większości społeczeństwa negatywne odczucia.
Ta potrzeba zmieniania otoczenia, w tym często także innych ludzi nie rodzi się z negatywnych pobudek. Chodzi tu o chęć polepszania, dodawania jakości, odkrywania skuteczniejszych rozwiązań. Dlatego trzeba wybaczyć ludziom kreatywnym takie zachowania.
Oczywiście rodzimy się z różnicami na poziomie genetycznym. Wychowujemy się w różnych warunkach środowiskowych. Ale nasz mózg działa bardzo podobnie. Myślenie to tworzenie sieci neuronów. A kiedy połączenie między neuronami jest ponownie stymulowane to jego grubość (izolacja) zwiększa się, a większe połączenia przekazują informacje znacznie szybciej niż te cienkie. Dlatego im częściej wykonujemy daną czynność tym lepiej to robimy. Ten proces ma miejsce przez całe życie, a nie tylko w dzieciństwie. Dlatego nigdy nie jest za późno, żeby zabrać się za kreatywność.
O co właściwie chodzi z tym patykiem, strumykiem itd?
Uruchomiłem proces kreatywnego myślenia, aby w oryginalny sposób pokazać Ci czym według mnie jest kreatywność. Poniżej znajduje się skromna rewizja tego, czego nauczyłem się o tym zagadnieniu.
I o co chodzi z tym patykiem.
Kreatywność to:
1. Zdolność do generowania wielu pomysłów w krótkim czasie (płynność myślenia). „Patyk, strumyk, latanie…”
Zanim zdecydowałem się na to dziwne zdanie z patykiem, miałem masę pomysłów na to jak przedstawić Ci czym jest kreatywność. Następnie ustaliłem, że zbuduję zdanie, które będzie zawierało wszystkie elementy myślenia kreatywnego. Następnie zacząłem myśleć o poszczególnych elementach zdania: „but, drzewo, kij, patyk… „ O! Patyk zostaje!
Żeby mieć naprawdę dobry pomysł trzeba mieć wiele pomysłów
2. Różnorodność generowanych pomysłów, dostosowanie rozwiązania do okoliczności (giętkość myślenia). Patyk pozornie nie jest związany ze strumykiem, a strumyk z lataniem… Te pomysły są więc różnorodne.
Mogłem posłużyć się rysunkiem, cytatem, badaniami naukowymi, prezentacją itp. Pomysły na ten artykuł były różne, ale wygrało dziwne zdanie z patykiem.
3. Umiejętność generowania pomysłów niekonwencjonalnych, niestereotypowych, nieschematycznych (oryginalność)
Nie przypominam sobie, żeby ktoś wcześniej opisał kreatywność jako „patyk pływający w chmurach” – jest to więc oryginalne. I trochę poetyckie nie sądzisz?
„Nie idź tam, gdzie może prowadzić ścieżka, zamiast tego idź tam gdzie nie ma ścieżki i zostaw za sobą ślad”4. Umiejętność łączenia odległych skojarzeń (myślenie konwergencyjne)
Patyk, strumyk, latanie -> Patyk pływający w chmurach to dość odległe skojarzenie.
5. Zakładanie wielu punktów widzenia, różnych możliwości (myślenie dywergencyjne). Generowanie skojarzeń pozornie niezwiązanych z myślą wyjściową:
Zakładam, że kreatywności nie trzeba opisywać za pomocą skomplikowanych naukowych definicji, żeby móc dobrze zrozumieć czym ona jest.
„Widzicie różne rzeczy i pytacie: dlaczego takie są? Natomiast ja marzę o rzeczach, których nie ma i pytam: dlaczego by nie miały zaistnieć?”
6. Upraszczanie skomplikowanych form (schematyzacja)
Przedstawienie matczynej miłości za pomocą 5 ciu kresek; zamiast pisać doktorat o kreatywności i przedstawiać Ci stertę badań z tej dziedziny – zamknąłem definicję kreatywności w jednym, dziwnym zdaniu… Jest to więc uproszczenie.
7. Generowanie rezultatów ze względu na założony cel.
Moim celem było przybliżenie Ci czym jest kreatywność. Rezultatem było dziwne zdanie na początku tego artykułu. Mam nadzieję, że udało mi się osiągnąć cel.
Punkt ostatni lubię najbardziej. Zakłada on sprawczość procesu twórczego. Dzięki temu ranga pojęcia kreatywności wzrasta.
Wiemy już co to jest kreatywność, ale nie oszukujmy się – jeśli wyskrobię patykiem na piasku coś na kształt domku i będzie to unikalne, to i tak nikt nie uzna mnie za Van Gogha. No być może za wyjątkiem mamy…
Żeby jednak działać w sposób kreatywny trzeba być świadomym czym jest kreatywność i ją ćwiczyć
